درس 9 - آشنایی با مفهوم ریسک و بازده و نقش آن در تصمیم گیری برای سرمایه گذاری

به نام خدا

الفبای بورس

آشنایی با مفهوم ریسک و بازده و نقش آن در تصمیم گیری برای سرمایه گذاری

در درس های گذشتـه، ضمن معرفی تاریخچـه پیدایش بورس در ایران و جهان، مزایای سرمایه‌گذاری در بورس رو به طور مفصل تشریح کردیـم. همچنین گفتیم که در بورس اوراق بهادار، نوعی از دارایی با عنوان دارایی مالی یا اصطلاحا دارایی کاغذی خرید و فروش می‌شه.

  

سهام، اوراق مشارکت و سایر انواع اوراق بهادار، ازجمله ی این دارایی‌های مالی هستن. همچنین اشاره شد که ارزش دارایی مالی، به پشتوانه یک دارایـی دیگه تعیین می‌شه. برای مثال، ارزش سهام یک شرکت به عملکرد شرکت مذکور بستگی داره و با بهبود یا ضعف عملکرد شرکت، ارزش سهام اون هم بالا و پایین می‌ره.

بنابراین، در انتخاب یک دارایی مالی مثل سهام، توجه به اطلاعاتی که می‌تونه بر قیمت اون دارایی تأثیرگذار باشه، بسیار حائز اهمیته. چون تصمیم‌گیری براساس اطلاعات می‌تونه تا حد خیلی زیادی ریسک سرمایه‌گذاری شما رو کاهش بده. اما به نظر شما ریسک چیه؟ و چطـور می تونیم ریسک سرمایـه‌گذاری در بورس رو کاهش بدیم؟

در یک تعریف بسیار ساده، ریسک، احتمال محقق نشدن پیش‌بینی‌هاس. برای مثال، مثلن فرض کنید قیمت سهام شرکت الف در حال حاضر 150 تومنه. شما پیش‌بینی می‌کنین که قیمت سهام این شرکت در ماه آینده به 160 تومن برسه و براساس این پیش‌بینی، اقدام به خرید سهام می‌کنین. در اینجا دو حالت ممکنه رخ بده: یا سهام مزبور در ماه آینده به 160 تومان یا بالاتر از اون می‌رسه که در این صورت شما ریسک سرمایه‌گذاری رو با موفقیت پشت سر گذاشتید و به اصطلاح ریسک سرمایه‌گذاری شما صفر بوده یا اینکه پیش‌بینی شما محقق نمی‌شه و سهام اون شرکت با قیمتی کمتر از اونچه پیش‌بینی کرده بودید، به فروش می‌رسه. مثلا در ماه آینده قیمت سهام مزبور به 155 تومن می‌رسه. در این صورت پیش‌بینی شما با 50 درصد عدم موفقیت همراه بوده . بدین ترتیب مشخص می‌شه که تعریف دیگه ای از ریسک، احتمال عدم موفقیته. هر اندازه احتمال عدم موفقیت در سرمایه‌گذاری بیشتر باشه، اصطلاحا ریسک سرمایه‌گذاری هم بیشتر می شه.

بنابراین، با دقت در مفهوم ریسک می‌تونیم به دو نکتـه ی اساسی پی ببریم:

اولین نکته ) پیش‌بینی صحیح، نقش بسیار زیادی در کاهش ریسک سرمایه‌گذاری داره

و نکته دوم ) چون لزوما همواره پیش‌بینی‌ها بطور کامل منطبق بر واقعیت نخواهد بود، لذا فردی که قصد داره با خرید سهام در بورس سرمایه‌گذاری کنه، بایـد توانایی پذیرش ریسک را هم داشته باشه.

البته در آینـده، خدمتتون خواهیم گفت  که، در سال‌های اخیر و با طراحی برخی شیوه‌های جدید سرمایه‌گذاری در بورس، امکان سرمایه‌گذاری بدون ریسک در بورس هم برای افراد فراهم شده. اما به هر حال، باید توجه داشته باشیم که موضوعـی تحت عنوان ریسک، همواره باید در سرمایه‌گذاری‌ها مدنظر قرار بگیره.

اما در کنار مفهوم ریسک، مفهوم دیگه ای هم همواره در ادبیات سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیره؛ مفهومی به نام بازده. منظور از بازده، درآمد حاصل از سرمایه‌گذاریه. در درس های قبل، توضیح دادیم که فردی که سهامی رو خریداری می‌کنه، از دو محل کسب درآمد می‌کنه: اول دریافت سود نقدی سالانه و دوم، درآمد ناشی از افزایش قیمت سهام. به مجموع این دو مورد بازده می‌گن. مثلا فرض کنید فردی، سهام شرکتی رو به قیمت 150 تومن خریداری می‌کنه. اگه این شرکت در پایان سال، به ازای هر سهم، 15 تومن سود نقـدی به سهامداراش بده و قیمت سهم در پایان سال، به 195 تومن برسه، بنابراین بازده سرمایه‌گذاری فرد در مجموع 40 درصد بوده؛ 10 درصد بازده ناشی از دریافت سود نقدی و 30 درصد بازده ناشی از افزایش قیمت سهام.

فرض کنید شما به جای خرید سهام یک شرکت، اوراق مشارکت رو از بانک خریداری می کنین و نرخ سود سالانه ی اوراق مشارکت هم 20 درصد تعیین شده. خوب مشخصه که بازده ی سرمایه‌گذاری شما در یک سال از طریق اوراق مشارکت 20 درصد خواهد بود. در واقع، در اوراق مشارکت، برخلاف سهام، قیمت خودِ اوراق مشارکت ثابته و سرمایه‌گذار، فقط سود ثابتی رو در فواصل زمانی تعریف شده دریافت می‌کنه.

حالا یه سؤالی که مطرح می‌شه اینه که چرا باید یک نفر سهامی رو خریداری کنه که 40 درصد بازده دارد ولی یه فرد دیگه ای به 20 درصدِ بازده هم راضی می‌شه؟

اگه از شما یه چنین سؤالی رو بپرسن، چه جوابی دارید بدید؟

خوب احتمالا پاسخ می‌دید:

- از کجا معلوم که سهام شرکت موردنظر، حتما 40 درصد بازدهی داشته باشه؟

-اگه قیمت سهم برخلاف پیش‌بینی‌ها، به 195 تومن نرسه، چی می‌شه؟

-اگه شرکت سود نقدی کمتری از مقدار پیش‌بینی‌ شده توزیع کنه، تکلیف چیه؟

-خرید اوراق مشارکت، حداقل این تضمین رو داره که قطعا 20 درصد بازدهی به دست میاد و پاسخ‌هایی از این دست.

اما با وجود همه این تردیدها، بسیارند سرمایه‌گذارانی که ترجیح می‌دن بجای دریافت بازدهی 20 درصدیه بدون تحمل ریسک، ریسک بیشتری رو متحمل بشن و در ازای پذیرش این ریسک، بازدهی بیشتری بدست بیارن. به همین علته که به بازده، پاداش ریسک هم می‌گن؛ یعنی کسب بازدهی بیشتر، در ازای پذیرش ریسک بیشتر و کسب بازدهی کمتر، در ازای پذیرش ریسک کمتر.

در درس های بعد، بیشتر درباره ی رابطـه ی ریسک و بازده و نقش اون در سرمایه‌گذاری صحبت می‌کنیم.

آنچه در این درس گفته شد:

- در این درس توضیح دادیم که منظور از ریسک ، احتمال محقق نشدن پیش بینی ها یا به تعبیر دیگر احتمال عدم موفقیت است.

- همچنین گفتیم، که به درآمد حاصل از سرمایه گذاری بازده گفته می شود.

- به بازده پاداش ریسک هم گفته می شود، چون افرادی که ریسک بیشتری می پذیرند انتظار دارند بازده بیشتری رو هم دریافت کنند.

- بین ریسک و بازده رابطه ی مستقیم وجود داره یعنی هر چه یک سرمایه گذار ریسک بیشتری بپذیره انتظار  داره بازدهیه بیشتری بدست بیاره و بالعکس.

تا درس بعد خدا نگهدار

حالا که متن درسو خوندین و ویدیو رو تماشا کردین، به سوالای این درس پاسخ بدین : پرسش های درس9

----------------------------

درسهای دیگر